مهندس مجري

مهندس مجري : عمليات اجرايي ساختمان بايد منحصرا توسط مهندس مجري ساختمان كه داراي صلاحيت اجرا ساختمان هستند انجام شود. مجري نماينده فني كارفرما در اجراي ساختمان بوده و
پاسخگوي تمامي مراحل اجراي كار به ناظر يا ناظران و ديگر مراجع كنترل كننده مي باشد.كليه عمليات اجرايي ساختمان بايد توسط اشخاص حقيقي و دفاتر مهندسي به عنوان مجري طبق

دستورالعمل هاي وزارت راه و شهرسازي و سازمان نظام مهندسي ساختمان انجام گيرد. مجري ساختمان مسئوليت كنترل صحت انجام كليه عمليات اجراي ساختمان را برعهده دارد و در اجراي اين
عمليات بايد مقررات ملي ساختمان، ضوابط و مقررات شهرسازي، و نقشه هاي مصوب مرجع صدور پروانه را رعايت نمايند. هم چنين مجري بايد برنامه زمان بندي كارهاي اجرايي را به اطلاع ناظر
رسانده و كليه عمليات هاي اجرايي خصوصا قسمت هايي از ساختمان كه پوشيده خواهد شد را با هماهنگي ناظر اجرا كرده و شرايط نظارت براي ناظر يا ناظرين ساختمان را فراهم كند.

وظايف مهندس مجري ساختمان

همان طوركه اشاره شد اجراي سازه بر اساس آيين نامه مقررات ملي و دستور العمل هاي شهرداري و پاسخگويي در تمامي مراحل اجراي كار بر عهده مجري ساختمان است. در ابتداي پروژه لازم است تا
مجري ساختمان به بررسي دقيق نقشه ها بپردازد و در صورت رويت اشكال يا ايراد در آن نظرات پيشنهادي خود را براي اصلاح به طراح و محاسب به صورت كتبي اعلام نمايد. هم چنين در حين اجراي پروژه

چنان چه مهندس مجري تغيير در برنامه تفضيلي پروژه را ضروري تشخيص دهد، قبل از موعد انجام كار مراتب را با ذكر دليل و به صورت كتبي به كارفرما اطلاع دهد. لازم به ذكر است كه اعمال هرگونه
تغييرات مستلزم كسب مجوز از ناظر ساختمان مي باشد.

مهندس مجري

هم چنين مجري پروژه موظف است از مهندسان رشته هاي ديگر ساختمان، كاردان هاي فني، معماران تجربي، كارگران و استاد كاران و هم چنين عوامل فني ماهر در اجراي پروژه استفاده كند، هم چنين

مهندس مجري

مصالح مورد استفاده توسط مجري ساختمان بايد مصالح مطابق مشخصات فني نقشه ها باشد. همان طور كه شروع كار مجري ساختمان با استفاده از نقشه هايي است كه محاسب در اختيار او گذاشته
است پايان كار مجري ساختمان نيز منجر به تهيه نقشه هاي جزئيات به همان صورتي كه اجرا شده اعم از معماري، سازه، تاسيسات و … مي شود. اي نقشه ها بايد به تاييد ناظر يا نظران رسيده و يك
نسخه از آن هم به كارفرما ارائه شود.

نظارت بر مجري ساختمان

پيشتر در مورد الزام به پاسخگويي مجري ساختمان به ناظر يا ناظرين گفتيم. سازمان نظام مهندسي ساختمان و ساير مراجع كنترل ساختمان نيز مي توانند عملكرد مجري ساختمان را بررسي نمايند و
مكلفند در صورت اطلاع و مشاهده هرگونه تخلف مراتب را بررسي و اتخاذ تصميم، حسب مورد به سازمان راه و شهرسازي استان و شوراي انتظامي نظام مهندسي سازمان اعلام، تا در صورت لزوم
نسبت به برخورد انضباطي با مجري تا حد ابطال پروانه اشتغال اقدام نمايند.

اقدامات لازم مجري قبل از شروع پروژه

مهندس مجري ساختمان موظف است قبل از شروع عمليات اجرايي پروژه مشخصات ساختمان در دست احداث را بر روي تابلويي در كنار معبر عمومي به طوريكه از فاصله مناسب براي عموم افراد قابل
ديدن باشد، درج نمايد. اين تابلو تا زمان پايان كار بايد باقي بماند. ابعاد و اندازه و مشخصات تابلو توسط سازمان نظام مهندسي مشخص مي شود.

ساير اقدامات لازم

مجري ساختمان موظف است علاوه بر موراد گفته شده در بالا يك سري ديگري اقداماتي را انجام دهد كه در ادامه به صورت مختصر به آن ها اشاره خواهيم كرد.

چه ساختمان‌هايي نياز به مجري دارند ؟

همان‌طور كه گفته شد ، مطابق ماده 9 آيين‌نامه اجرايي ماده 33 ، كليه عمليات اجرايي ساختمان مي‌بايست توسط مجري صاحب صلاحيت يا همان مجري ذيصلاح انجام شود .
از اين ماده‌قانوني و نيز احكام صادره در خصوص مجريان فاقد صلاحيت ، اين‌طور برداشت مي‌شود كه حتي تخريب و تعميرات جزئي در ساختمان نيز مي‌بايست توسط مجري ذيصلاح
انجام گردد و مالكان مي‌بايست از خدمات اين افراد استفاده نمايند.

شرح وظايف مهندس مجري ذيصلاح ساختمان

مطابق با ماده 6 دستورالعمل نحوه فعاليت سازندگان مسكن و ساختمان ، كليه مسئوليت‌هاي اجراي ساختمان به‌نحوي‌كه در قانون نظام‌مهندسي و كنترل ساختمان ، آيين‌نامه اجرايي و شيوه‌نامه‌هاي
منبعث از آن ذكرشده بر عهده سازندگان حقيقي و حقوقي موضوع اين ابلاغيه مي‌باشد .مجريان ساختماني درنهايت مي‌بايست به كارفرما ، مرجع صدور پروانه ، مراجع كنترل ساختمان ، دستگاه نظارت
و ناظران پاسخگو باشند .

وظايف عمومي يا قانوني :

اين دسته از مسئوليت از جانب قوانين جاري در حوزه ساخت‌وساز شهري بر عهده مهندسين مجري ساختمان گذاشته‌شده و از اين باب به اين گروه از وظايف ، وظايف قانوني يا عمومي گفته مي‌شود .
بر اساس مبحث دوم مقررات ملي و نيز شرايط عمومي پيمان مجري ذيصلاح وظايف زير را بر عهده دارد :

• پايش نقشه‌ها اعم از انطباق نقشه‌ها با مشخصات مندرج در پروانه ، ضوابط شهرسازي و مقررات ملي ، قبل از اجراي ساختمان
• برنامه‌ريزي اجرايي مراحل مختلف اجرا و ابلاغ آن به ناظر و مالك
• رعايت اصول ايمني در كارگاه توسط اشخاص دخيل در اجرا و نيز ايمني كلي كارگاه
• هماهنگي با ناظران و صاحب‌كار و اجرا بر اساس قوانين و مشخصات فني در هر مرحله از كار
• استفاده از مهندسان ، تكنسين‌ها و معماران تجربي و پيمانكاراني كه صلاحيت كافي را داشته باشند
• تهيه و امضاي سه سري نقشه كامل چون ساخت يا ازبيلت در پايان كار و دريافت تأييديه ناظران مربوطه
• خريد و استفاده از مصالح استاندارد و مورد تائيد مراجع ذيصلاح
• انعقاد قرارداد با اكيپ‌هاي مورد تائيد و داراي صلاحيت
• كنترل مراحل اجرايي ساختمان بر اساس نقشه‌هاي مصوب و پروانه و ضوابط شهرسازي و …
• رعايت شرايط خصوصي قرارداد و مشخصات مندرج در پروانه و نقشه‌هاي مصوب
• رعايت كليه قوانين حاكم در ساخت‌وساز شهري اعم از مقررات ملي ، ضوابط شهرسازي و بخشنامه‌هاي قانوني صادره از مراجع ذي‌ربط
• اجراي موضوع قرارداد منطبق با اصول مهندسي و كيفيت مناسب و استفاده از مصالح مرغوب در حد استانداردهاي اعلام‌شده

ب ) وظايف قراردادي (شرايط خصوصي ) :

عامل ديگري كه مي‌تواند موجب ايجاد تعهدات و مسئوليت شود ، قرارداد منعقدشده بين مالك يا صاحب‌كار و مجري ساختمان مي‌باشد كه در اينجا به‌عنوان وظايف قراردادي از آن‌ها ياد مي‌شود . همان‌طور
كه گفته شد مجري ذيصلاح در قالب قراردادهاي همسان با مالك وارد اجراي ساختمان مي‌شود .

قراردادهاي همسان قراردادهايي هستند كه داراي يك قالب يكسان بوده و توسط سازمان استان تهيه و تدوين‌شده و توسط طرفين قرارداد در دفترخانه ثبت‌شده و به سازمان استان و مرجع صدور پروانه
تحويل مي‌گردد.

انواع قراردادهاي مجري ذيصلاح

انواع قراردادهاي مجري ذيصلاح

اما بر اساس ماده 4 فصل هشتم مبحث دوم مقررات ملي ساختمان قراردادهاي اجراي ساختمان به 3 دسته تقسيم مي‌گردند :

• قرارداد مديريت پيمان
• قرارداد اجراي ساختمان با مصالح
• قرارداد اجراي ساختمان بدون مصالح

اما ازآنجاكه عموماً انتخاب اكيپ‌هاي اجرايي ، مصالح ، پرداخت دستمزدها و هزينه‌هاي خريد مصالح توسط مالك يا سازنده انجام‌شده و عموماً مجريان ذيصلاح دخالتي در آن ندارند ، سازمان‌هاي نظام‌مهندسي
در برخي استان‌ها يك قالب جديد براي عقد قرارداد اجراي ساختمان تهيه و تدوين كرده‌اند با عنوان ، قرارداد مديريت برساخت يا قرارداد مديريت بر اجرا .
هر يك از اين قراردادها داراي تعهدات و مسئوليت‌هايي براي مهندسان و مالكان بوده و طرفين قرارداد مي‌بايست در قالب اين تعهدات و مسئوليت‌ها عمل كرده و اجراي ساختمان را انجام دهند .

آيا صاحب كار، مي تواند مجري كار خود باشد؟

صاحب كاري كه داراي مجوز يا پروانه اشتغال از وزارت مسكن و شهرسازي در صلاحيت اجراي ساختمان باشد، مي تواند مجري كار خود باشد و نيازي به ارايه قرارداد ندارد اما تمامي مسووليت ها و مقررات
مجري برعهده وي خواهد بود و مكلف است مفاد شرايط عمومي قراردادهاي همسان را رعايت نمايد.

وظايف و مسووليت هاي مجريان چيست؟

مطالعه و بررسي مشخصات مندرج در پروانه ساختمان ، نقشه هاي اجرايي و مشخصات فني ساختمان قبل از شروع عمليات اجرايي و اعلام اشكالات و مغايرت هاي احتمالي بين پروانه ساختمان و نقشه
ها يا نقشه ها با يكديگر يا بين نقشه ها و مشخصات فني و يا وجود نقص در آنها به طراح يا طراحان آن . در صورتي كه اين موارد منجر به تغييراتي در طراحي ساختمان گردد مراتب بايد به صاحب كار
نيز اعلام شود.

ارايه برنامه زمانبندي كلي و تفصيلي كارهاي

ارايه برنامه زمانبندي كلي و تفصيلي كارهاي اجرايي ساختمان از آغاز تا پايان كار و همچنين اعلام توقف و شروع مجدد آن به صاحب كار و ناظر هماهنگ كننده و فراهم نمودن شرايط نظارت برعمليات
اجرايي ساختمان براي آنها به ويژه قسمتهايي از ساختمان كه پوشيده خواهند شد و ايجاد هماهنگي در چارچوب وظايف تعيين شده براي ناظر هماهنگ كننده و ساير ناظران. رعايت اصول ايمني و
حفاظت كارگاه و ساختمانهاي پيرامون آن و همچنين رعايت مسايل زيست محيطي كارگاه.

عمليات اجرايي ساختمان

صحت انجام تمامي عمليات اجرايي ساختمان ، رعايت مقررات ملي ساختمان ، رعايت ضوابط و مقررات شهرسازي ، اجراي محتواي مندرج در پروانه ساختمان و نقشه هاي مصوب. اخذ موافقت و تأييد
كتبي صاحب كار ، ناظر مربوط و ناظر هماهنگ كننده در هر گونه تغييراتي در برنامه تفصيلي اجرايي كار و اخذ موافقت و تأييد كتبي صاحب كار و طراح مربوط و مسؤول دفتر طراحي در هرگونه تغييراتي
در نقشه ها يا مشخصات فني و مقررات ملي ساختمان مربوط به كار در دست اجرا.

مهندسان و كاردانهاي فني رشته هاي مختلف ساختمان و معماران

استفاده از مهندسان و كاردانهاي فني رشته هاي مختلف ساختمان و معماران تجربي داراي پروانه اشتغال و كارگران، استادكاران و همچنين عوامل فني ماهر داراي پروانه مهارت فني. امضا « شرايط
عمومي قرارداد به شرح مندرج در فصل هشتم اين مجموعه شيوه نامه » كه جزو لاينفك قرارداد منعقده بين صاحب كار و مجري بوده و بايد به امضاي طرفين رسيده باشد. تهيه و امضاي سه سري
نقشه كامل كار اجرا شده ساختمان (چون ساخت) و يك لوح فشرده از نقشه هاي معماري، سازه، تأسيسات مكانيكي و تأسيسات برقي و اخذ تا ييديه لازم از ناظران حقيقي ذي ربط يا ناظر حقوقي.

اجراي موضوع قرارداد

اجراي موضوع قرارداد منطبق با اصول مهندسي و كيفيت مناسب و استفاده از مصالح مرغوب در حد استانداردهاي اعلام شده توسط موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران ، كه مراحل مختلف آن مورد
تاييد ناظران ذي ربط حسب رشته آنان باشد و اخذ تاييديه هاي مربوط به كنترل ساختمان در پايان هر مرحله از عمليات اجرايي از ناظران ذي ربط. تكميل دفترچه اطلاعات ساختمان منضم به شناسنامه فني
و ملكي ساختمان و اخذ تاييديه هاي لازم از ناظران ذي ربط جهت صدور شناسنامه مذكور به شرح فصل ششم اين مجموعه شيوه نامه.

شرح وظايف مجريان و مالكان ساختمان ها

از جمله مسايل مطروحه استقرار اين امر مهم كه از دغدغه هاي اصلي در بحث سازندگان مسكن و ساختمان ( مجريان ذيصلاح) خواهد بود، مي توان به موارد زير اشاره نمود:

• تعيين تعرفه ريالي برمبناي نوع خدماتي كه مجريان ميتوانند به مالكين ارائه دهند.
• تعيين يك تشكل سازمان يافته براي كنترل مضاعف برنحوه عملكرد مجريان
• پيگيري و حل مشكل بيمه تامين اجتماعي و تعيين كد كارگاهي براي مهندسين مجري
• سازو كار نحوه محاسبه ظرفيت و صلاحيت وچگونگي ارجاع كار به مجريان

بخش دوم: مالي و اداري

• تهيه برآورد اوليه از هزينه هاي اجرايي كار
• تنظيم قرارداهاي كارگري و خريد مصالح بكارگماردن مهندسان وپيمانكاران و معماران و استادكاران ماهر حسب مورد
• ارائه ليست دستمزدبه كارفرما, و در خصوص پيمانكاران بصورت درصد كار انجام شده
• استفاده از مصالح مرغوب و استاندارد شده
• اقدام براي اخذ انشعابات آب و برق و گاز
• اخذ بيمه نامه هاي مسئوليت و حوادث و ارائه بيمه ماهانه و عوارض و غيرو
• تدارك نگهبان و حراست از كارگاه

انتخاب و بكارگماردن مجري و ساير عوامل اجرايي با هماهنگي مالك

نظارت برعملكرد مجريان و درصورت بروز تخلف ارجاع امر به شوراي انتظامي و سازمان مسكن و شهرسازي بعنوان مرجع صدور پروانه مجري،كه اين مهم بواسطه استفاده از يك مشاور و با بكار گيري
نيروهاي مجرب و با سابقه و خوشنام محقق ميگردد. حمايت از مجريان در جهت رفع دغدغه هاي شغلي با اتخاذ راهكارهايي در چارچوب اختيارات و مسئوليتهاي قانوني خويش.

مجري ذيصلاح و مشكل تهيه نقشه هاي اجرايي:

مجريان را مي توان از ابتداي تهيه نقشه ها و عقد قرارداد مالك با دفاتر طراحي دخالت داد و از همان ابتدا نقش سرپرست و بازوي راست مالك در امر تهيه نقشه ها طبق ضوابط شهرسازي و مقررات
ملي ساختمان دانست و به عنوان هماهنگ كننده بين مالك، دفاتر طراحي، گروه كنترل سازمان نظام مهندسي و بالاخص شهرداري معرفي نمود چراكه نقشه اجرايي كه مورد درخواست برخي از
كارفرمايان از دفاتر طراحي مي باشد. به معني راه گريزي از ضوابط قانوني طرح هاي تاييد شده از مجاري قانوني سازمان نظام مهندسي و شهرداري مي باشد.

در اين گونه نقشه ها با منظور نمودن خواست مالك در كنارحداقل هاي ضوابط فني و عدم رعايت محدوديت هاي طرح تفضيلي در خصوص تراكم هاي مجاز در پلان و ارتفاع و همچنين افزايش تعداد پاركينگها
در آينده عملا بعنوان مشكلي حاد در شهرسازي نمود پيدا مي كند . كه رفع اين معضل نيازمند عزم جدي تمامي متوليان ساخت و ساز اعم از مالكين و مهندسين و سازمان هاي ذيربط مي باشد.

مسئوليت مجري ساختمان

مجري ساختمان مسئوليت كنترل صحت انجام كليه عمليات اجراي ساختمان را برعهده دارد و در اجراي اين عمليات بايد مقررات ملي ساختمان، ضوابط و مقررات شهرسازي و نقشه هاي مصوب مرجع صدور
پروانه را رعايت نمايند. هم چنين مجري بايد برنامه زمان بندي كارهاي اجرايي را به اطلاع ناظر رسانده و كليه عمليات هاي اجرايي خصوصا قسمت هايي از ساختمان كه پوشيده خواهد شد را با هماهنگي
ناظر اجرا كرده و شرايط نظارت براي ناظر يا ناظرين ساختمان را فراهم آورد.

مسئوليت مجري ساختمان

وظايف مهندس مجري ساختمان

همان طوركه اشاره شد اجراي ساختمان بر اساس آيين نامه، مقررات ملي و دستور العمل هاي شهرداري بر عهده مجري بوده و پاسخگويي در تمامي مراحل اجراي كار بر عهده ايشان خواهد بود. در ابتداي
پروژه لازم است تا مجري ساختمان به بررسي دقيق نقشه ها بپردازد و در صورت رويت اشكال يا ايراد در آن ، نظرات پيشنهادي خود را براي اصلاح به طراح و محاسب به صورت كتبي اعلام نمايد. هم چنين
اعمال هرگونه تغييرات مستلزم كسب مجوز از ناظر ساختمان مي باشد.

مجري پروژه موظف است :

همچنين مجري پروژه موظف است از مهندسان رشته هاي ديگر ساختمان، كاردان هاي فني، معماران تجربي، كارگران و استاد كاران و هم چنين عوامل فني ماهر در اجراي پروژه استفاده كند، هم چنين
مصالح مورد استفاده توسط مجري ساختمان بايد مصالح مطابق مشخصات فني نقشه ها باشد. همان طور كه شروع كار مجري ساختمان با استفاده از نقشه هايي است كه محاسب در اختيار او گذاشته

است پايان كار مجري ساختمان نيز منجر به تهيه نقشه هاي جزئيات (چون ساخت )به همان صورتي كه اجرا شده اعم از معماري، سازه، تاسيسات و … مي شود. اين نقشه ها بايد به تاييد ناظر يا
ناظران رسيده و يك نسخه از آن هم به كارفرما ارائه شود.

نظارت بر مجري ساختمان

پيشتر در مورد الزام به پاسخگويي مجري ساختمان به ناظر يا ناظرين سخن گفتيم. سازمان نظام مهندسي ساختمان و ساير مراجع كنترل ساختمان نيز مي توانند عملكرد مجري ساختمان را بررسي نمايند
و مكلفند در صورت اطلاع و مشاهده هرگونه تخلف مراتب را بررسي و جهت اتخاذ تصميم، حسب مورد به اداره كل راه و شهرسازي استان و شوراي انتظامي نظام مهندسي سازمان اعلام، تا در صورت
لزوم نسبت به برخورد انضباطي با مجري تا حد ابطال پروانه اشتغال اقدام نمايند.

اقدامات لازم مجري قبل از شروع پروژه

مهندس مجري ساختمان موظف است قبل از شروع عمليات اجرايي پروژه مشخصات ساختمان در دست احداث را بر روي تابلويي در كنار معبر عمومي به طوريكه از فاصله مناسب براي عموم افراد قابل
ديدن باشد، درج نمايد. اين تابلو تا زمان پايان كار بايد باقي بماند. ابعاد و اندازه و مشخصات تابلو توسط سازمان نظام مهندسي مشخص مي شود.

ساير اقدامات لازم

• مجري ساختمان موظف است علاوه بر موراد گفته شده در بالا يك سري ديگري اقداماتي را انجام دهد كه در ادامه به صورت مختصر به آن ها اشاره خواهيم كرد.
• مهندس مجري ساختمان (حقيقي يا حقوقي) موظف است تمامي ساختمان هاي احداثي خود را تحت پوشش بيمه كيفيت اجراي ساختمان از طريق شركت هاي بيمه قرار دهد.
• شركت حقوقي اجراي ساختمان بايد داراي محل ثابت و مشخص باشد و مدير عامل شركت موظف است در صورت تغيير محل شركت مراتب را به سازمان نظام مهندسي اعلام نمايد.

منبع : شركت مهندس مجري بانيان شكوه پاسارگاد